Ik las de afgelopen dagen verschillende keren het verhaal van de genezing van de bloedvloeiende vrouw en de opwekking van het dochtertje van Jaïrus (Marcus 5) om er een preek over voor te bereiden. Ik moet eerlijk zeggen, ik had wat moeite op gang te komen. Misschien omdat ik deze verhalen zo vaak gelezen en gehoord heb in de tijd dat ik me bezig hield met genezing en bevrijding in de evangelische hoek van de kerk. De nadruk lag op “je moet wel geloven dat het zo gebeurd is, dat het zo nog steeds gebeurt en je moet geloof opbouwen om het ook bij jou te laten gebeuren.” Ik las ze zo vaak, dat ik er bijna "allergisch" voor geworden ben. Aan de andere kant zul je mij ook niet horen vertellen dat de genezingen niet echt waren en dat er in deze tijden geen wonderen meer gebeuren. Maar als ik die beide invalshoeken niet vruchtbaar vind, hoe wil ik dan deze verhalen lezen?
Opnieuw geboren worden
Ik geloof dat veel van Jezus’ genezingsverhalen, heel direct te maken hebben met Jezus opdracht aan Nicodemus (Johannes 3) om opnieuw geboren te worden. Opnieuw geboren worden is, denk ik, ontwaken. Tot besef komen dat we als mensen een weg gaan van ik-gerichtheid, (zelf-)oordeel, en gebondenheid, en dat we in Jezus ons radicaal mogen omkeren tot een weg van ware vrijheid, liefde, vrede en vergeving. Ik denk dat we pas echt tot bestaan komen, als we zien dat we onszelf boven anderen plaatsen, in plaats van naast hen te staan, dat we mensen buitensluiten, in plaats van te omarmen, afstoten in plaats van lief te hebben en als we kunnen leven uit overvloedige vergeving en buitensporige liefde.
Voor ik de link naar genezingsverhalen uitleg, eerst iets over ontwaken tot vrijheid, vrede, liefde en vergeving. Zijn dat niet gewoon de speerpunten van elke kerk en elke christen? Ja, ik denk dat het zo zou moeten zijn, maar dat veel christenen juist de tegenovergestelde weg gaan.
Exclusief denken
Wat ik zie in veel kerken is een weg van exclusief denken ("Alleen wij doen het juist"). Exclusief denken zorgt voor een sterk "wij" en "zij"-gevoel. Daarom groeien de meeste exclusieve kerken hard. Wat is er fijner dan bij een groep horen? En weten dat jij het juist doet en die arme mensen buiten je groep de verkeerde weg gaan. Het doet me meteen denken aan de Farizeeër die God dankte "omdat hij gelukkig niet zo was”: “O God, ik dank U, dat ik niet zó ben als de andere mensen, rovers, onrechtvaardigen, echtbrekers.” (Lucas 18:11) De drijfveer van exclusieve groepen is angst, niet vrijheid. Vrijheid ervaar je pas als je niet meer hoeft te oordelen, niet meer in "wij" en "zij" hoeft te denken en jezelf niet meer op de borst hoeft te slaan. Als je werkelijk eerst de balk uit je eigen oog gaat halen en beseft dat je daar je leven lang genoeg aan zult hebben en nooit aan de splinter van de ander toe zult komen.
Geen liefde kunnen verdragen
Ik ben op weg. Ik ben lerende. Soms wil ik me niet eens meer christen noemen. Uit schaamte. Veel dingen waar (sommige) christenen zich ontzettend druk over maken (met name de juiste dogmatiek, de anderen overtuigen van hun gelijk) heb ik verruild (of probeer ik te verruilen) voor de dingen waar Jezus zich druk over maakte: vrede (heb je vijanden lief!), liefhebben (God, je naaste en jezelf), barmhartigheid. Hoe meer ik liefheb en liefde geef, hoe meer sommige mensen het haten (ik ga er vanuit dat ze niet mij haten, maar mijn gedachtegoed), boos worden en er tegenin gaan. Het is een rare gewaarwording dat veel christenen geen liefde kunnen verdragen. Waarom? Ik denk, omdat ze bang zijn hun veilige plekje bij God, veilig gesteld door hun dogmatische kaders, kwijt te raken. Het is ontzettend bedreigend als je werkelijk je vijanden lief gaat hebben, want dan zijn het geen vijanden meer! Het is ontzettend bedreigend als je gaat denken dat God werkelijk van alle mensen houdt (ja, ook van iemand die niet jouw manier van geloven volgt), want dan verlies je je exclusieve heilige, ik-doe-het-goed status bij God. Het is bedreigend als je durft te geloven dat God geen lijstje van je zonden bijhoudt, dat er geen rituelen nodig zijn voor God om te vergeven (Halleluja, je bent al vergeven!) en dat je werkelijk vrij bent. VRIJ!!! Dat is het Evangelie van ontwaken! Nu terug naar de genezingsverhalen.
Opwekken tot nieuw leven
Denk eens aan al die wonderen die Jezus deed. Waar gaan ze over? Jezus maakt mensen rein (melaatsen, de bloedvloeiende vrouw), Hij maakt mensen ziende/gaande/horende, Hij bevrijdt hen (bezetenen) en Hij wekt twee mensen op uit de dood. Zie je wat Jezus doet? Hij wekt ze allemaal op tot nieuw (geestelijk) leven, al voordat Hij sterft aan het kruis. Hij neemt ze in zijn kielzog mee. Als voorbodes van dood en opstanding. Ze leden een gevangen bestaan. Geen van hen telde namelijk echt mee in de samenleving en zij zijn de eerste die het nieuwe leven, dat door het kruis voor iedereen zichtbaar en beschikbaar is, gaan begrijpen!! Ontwaak. Zij, de laagste in de samenleving, ontvingen als eerste de heelwording. Aan het kruis en door de opstanding wordt het sterven aan het oude leven en het opstaan tot het nieuwe leven zichtbaar voor iedereen in die uiterste daad van vergeving en liefde. Keer je om. Ontwaak tot nieuw leven. Je zonden zijn vergeven. Het is volbracht. Het is tijd om te sterven aan jezelf en op te staan. Nieuw leven te beginnen. Een heel mens te worden. Niemand valt er meer buiten. Het goed nieuws omvat iedereen!
Onaanraakbaren aanraken
Durven we de onaanraakbaren de handen op te leggen en zelf "onrein" te worden? Je werd tenslotte onrein als je een dode aanraakte of een melaatse of bloedvloeiende. Wat Jezus tegen zijn discipelen zegt als Hij ze uitstuurt (Geneest zieken, wekt doden op, reinigt melaatsen, drijft boze geesten uit. Mat. 10:8) is eigenlijk zoiets als: zie de minsten, zie die buitengesloten zijn, zie wie niet meetellen. Leg hen de handen op, als teken van onvoorwaardelijke liefde. Als teken dat bij mij geen wetten en regels mensen buitensluiten. Als teken dat iedereen erbij hoort. En maak ze heel. Dat is geen religieus spelletje. Geen poespas met juiste woorden. Nee, onvoorwaardelijke liefde is het die heelt. Die mensen opwekt tot echt leven. Jezus zegt de onaanraakbaren aan te raken. En op te wekken uit hun niet-bestaan. Voor anderen bestonden ze niet. Hij zegt de zieken te omarmen en mee te nemen in dat nieuwe leven. En ook wie gevangen zitten. Jezus daden waren een teken van inclusiviteit en mensen opwekken tot een werkelijk vrij bestaan. Het is niet voor niets dat hij begint met de zaligsprekingen. Wie er niet bijhoren, wie uitgesloten worden, die zijn bij Jezus ingesloten. En zij komen tot nieuw leven. Zij zien het Koninkrijk. De genezingsverhalen en genezingsopdracht zijn veel meer dan "proberen mensen fysiek te genezen". Ze vertellen ons het verhaal van inclusiviteit, van heelwording. Opstaan tot een nieuw leven.
Pas als we zelf onvoorwaardelijke liefde kennen, kunnen we dat doorgeven. Dan kunnen we pas genezen. Mensen heel maken. Dan zien we ook dat het fysieke genezen bij Jezus een daad was van inclusiviteit. Het was om ons te laten ontwaken. Tot onvoorwaardelijke liefde. Het ging niet slechts om de fysieke genezing. Het ging (ook) om het geestelijk ontwaken.
Geestelijk klein blijven
In de evangelische beweging gaat het vaak over geestelijk groeien en "zo volwassen mogelijk worden als christen." Bij Jezus gaat het niet om wie geestelijk het grootst en volwassenen is, maar om wie geestelijk het kleinst en als een kind is, wie durft in (geestelijke) "armoede" en eenvoud te leven. Wie durft lief te hebben zonder grenzen.... Geen eisen stelt aan mensen om er bij te horen. Handen niet van mensen afhaalt, maar ze oplegt. Niet uitsluit, maar omarmt. Het is niet voor niets dat Nicodemus, die een gelovige was, opnieuw geboren moest worden. Juist de gelovigen moeten opnieuw geboren worden. Bevrijd worden van hun exclusieve denken en denken dat je "echt gelooft" als je een stel regels volgt en die ook aan anderen oplegt.
Ik geloof dat alleen als je kunt zien dat de wereld één is, dat alle mensen broeders en zusters zijn, je de opdracht van Jezus om "de zieken te genezen, de gevangenen te bevrijden, de doden op te wekken" echt kunt begrijpen.
Het gevaar van radicale liefde
Radicale liefde is gevaarlijk. Gevaarlijk voor wie zich veilig wanen achter hun regeltjes en wetjes. De Jezus-weg is een bedreiging voor hen. Liefde -en God is liefde- vraagt om je veilige "huis" te verlaten, te gaan "zwerven" en roekeloos, buitensporig lief te gaan hebben. Ik wil zo graag veel mensen meenemen op mijn reis. Ik wil zo graag dat veel mensen dat gaan begrijpen. Liefhebben is alles laten vallen wat je veiligheid gaf. Je status, je religie, je regeltjes, alles wat jou een exclusieve positie gaf, jou boven een ander plaatste, en jou “rein” maakte en de ander “onrein”. Liefde is zien dat we alleen kunnen opstaan uit de dood, ontwaken, als we onszelf onvoorwaardelijk geliefd weten door die Ene. Als we begrijpen dat we eerst zelf moeten genezen, ons van onszelf bevrijden, voordat we anderen kunnen genezen. Ontwaak! Sta op! Heb lief!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten