zondag 23 oktober 2016

Jezus en de zin van het leven

Op de rommelmarkt kocht ik voor 50 cent een boekje: “Brieven aan Marc, over Jezus en de zin van het leven” van Henri Nouwen. Een mij onbekend boekje. Het is uit 1987, dus al bijna 30 jaar geleden geschreven. En gezien de bijna nieuwsstaat van het boekje, heeft de vorige eigenaar er ook niet veel in gelezen. Oude onbekende boekjes lezen is leuk. Soms kom je zomaar voor boeiende verrassingen te staan. Vanavond las ik hoofdstuk 3 over Jezus en mededogen. En het was zo’n hoofdstukje dat je zou willen inlijsten.

Nouwen begint met een foto van een fragment van het Isenheimer Altar, geschilderd door Matthias Grünewald. Op dit fragment is de lijdende Jezus te zien aan het kruis. Jezus is er afgebeeld met een gekweld, uitgemergeld met etterbuilen overdekt lichaam. Het is geschilderd tussen 1513 en 1515 voor de kapel van het ziekenhuis voor pestlijders in het dorpje Isenheim. Nouwen schrijft: “Toen ik het gekwelde, uitgemergelde, met etterbuilen overdekte lichaam van Jezus aan het kruis zag, kreeg ik een vermoeden wat er moet zijn omgegaan in de stervende pestlijders van het ziekenhuis in Isenheim. Hier zagen zij hun God met dezelfde etterende zweren die hun eigen lichaam aantastten en beseften ze met een schok wat de menswording werkelijk betekende. Ze zagen solidariteit. mededogen, vergeving en eindeloze liefde verenigd in deze lijdende gestalte. Ze zagen dat ze in hun doodsangst niet alleen waren gelaten.”



Nouwen vervolgd met te vertellen dat onze natuurlijke reactie om ziekte is te zorgen dat we zo snel mogelijk beter worden. En zelfs al zijn we dodelijk ziek, dan nog is ons ziekbed omgeven van het zo lang mogelijk uitstellen van de dood. Aandacht voor het ziek zijn en sterven zelf is er (relatief) weinig. Nouwen: “Jezus’ houding tegenover lijden en dood is heel anders dan de onze. Voor hem was het een realiteit die hij met open ogen tegemoet ging. Zijn hele leven was zelfs een bewuste voorbereiding daarop. Jezus prijst het lijden en de dood niet als iets waarnaar we moeten verlangen, maar hij spreekt er wel over als iets dat we niet mogen ontkennen, vermijden of wegpraten.”

“Geestelijk leven wordt alleen mogelijk gemaakt door een directe onverzachte confrontatie met de werkelijkheid van het leven. Jezus volgen is je kruis op je nemen en je leven verliezen. En wie zijn leven verliest om Jezus wil, zal het vinden. Het vinden van nieuw leven door het lijden en de dood heen, dat is de kern van het goede nieuws”, aldus Nouwen. “Jezus heeft ons die moeilijke, maar bevrijdende weg voorgeleefd en tot hét teken gemaakt. Degenen die tegen Jezus zeggen: “Meester, wij willen een teken van U zien”, antwoordt Hij met: “Een slecht en overspelig geslacht verlangt een teken, maar geen ander teken zal je gegeven worden dan dat van de profeet Jona. Zoals namelijk Jona drie dagen en drie nachten verbleef in de buik van het zeemonster, zo zal de Mensenzoon drie dagen en drie nachten verblijven in de schoot van de aarde.” (…)
“Hier zie je wat het echte teken is: niet het sensationele wonder, maar het lijden de dood, de begrafenis en de opstanding van Jezus. Het grote teken, dat alleen begrepen kan worden door hen die Jezus willen volgen, is het teken van Jona, die de werkelijkheid ook wilde ontlopen, maar door God werd teruggeroepen om zijn zware taak tot het einde te volbrengen. De bereidheid om het lijden en de dood rechtstreeks onder ogen te zien en ook zelf te ondergaan, in de hoop op een nieuw door God gegeven leven, dat is het teken van Jezus en van ieder mens die een geestelijk leven wil leiden in navolging van Jezus. Het is het teken van het kruis: het teken van lijden en dood, maar ook van hoop op totale vernieuwing.” (…)
“De liefde van God die Jezus ons wil laten zien, wil Hij ons tonen door deelgenoot te worden aan ons lijden en ons zo in staat te stellen het lijden tot een weg naar bevrijding te maken.”

Het lijden als weg tot bevrijding en geestelijk leven. Het klikt niet aantrekkelijk. En voor veel christenen die niet in hun persoonlijk leven veel met lijden geconfronteerd worden, het druk hebben met werk, gezin, geld verdienen en geld uitgeven, staat het misschien ver van hun dagelijks leven. Maar steeds meer ervaar ik dat de enige manier om te leven met pijn en ziekte de weg van het aanvaarden van het lijden is. Het lijden onder ogen zien. Niet ontkennen, niet vermijden, niet voor wegkijken. Maar de confrontatie aangaan met de werkelijkheid van het leven. Het hier en nu. En het zien als een weg tot geestelijk leven. Tot bevrijding. Bevrijding van mezelf. Van mijn theologisch denken. Van mijn weten. De weg naar beneden. Naar loslaten. Leven zonder zekerheden. Samen met de gekwelde, uitgemergelde, met etterbuilen overdekte Jezus. 

1 opmerking: