zaterdag 22 april 2017

En God zag dat het goed was


“Deze heb ik voor jou geplukt”. Mijn bijlesleerling overhandigde me vrolijk een paardenbloem. Het maakte me blij. Iemand die voor mij speciaal een bloem had geplukt! Ik zette de bloem in een klein vaasje op tafel. ’s Avonds aan het eten zagen mijn kinderen het vaasje met de bloem. “Wie heeft jou zo’n lelijke bloem gegeven?”, wilden ze weten. Tja, het draait allemaal om perceptie. Met welke ogen kijk je naar die paardenbloem?



Genesis

Het laatste jaar ben ik met andere ogen de Bijbel gaan lezen en vooral het eerste bijbelboek Genesis. De schepping van hemel en aarde. “En God zag dat het goed was.” Wonderlijk mooi hoe God naar de aarde kijkt. Alles wat geschapen is, is goed. En de mens? Van de mens zegt Hij zelfs dat hij zeer goed is. 

"De mens is van nature slecht"?

De klassieke theologie berust op het feit dat de mens zondig, fout, ongehoorzaam en slecht is. Sommige kerken hebben daar zelfs hun speerpunt van gemaakt. Met als gevolg dat de kerk vaak een soort moraalridder is geworden met een uitgesproken oordeel over seksualiteit, geaardheid en hoe je je moet gedragen als christen. En we hebben het als christen druk om anderen de juiste moraal te leren en te meten langs de meetlat van onze overtuigingen. Sommige christenen gaan zelfs zo ver dat ze boodschappen ventileren als “Je kunt niet homo en christen zijn”. Ja, God houdt van je, mits je je wel gaat gedragen zoals wij.

Waar is toch die boodschap gebleven die God sprak: “En God zag dat het goed was”? Ja, natuurlijk ken ik het verhaal van Adam en Eva en de appel. Een verhaal waar de kerk een dogmatisch verhaal over erfzonde van gemaakt heeft. Erfzonde, een woord dat niet eens voorkomt in de Bijbel. Na Eva zijn we allemaal van nature slecht geworden. Het blijft voor mij toch een wonderlijk verhaal. 

Alternatieve uitleg

Pas las ik een alternatieve uitleg van het verhaal van Adam en Eva en de boom van kennis van goed en kwaad. De uitleg was deze: Vóór het eten van de appel zag de mens met Gods ogen. Ze zagen in alles van de schepping Gods inwoning. En ze zagen dat het goed was. Maar toen begon de mens te kijken met eigen ogen. Hij ging onderscheiden: Goed en kwaad. Precies, daar is het verhaal van de boom en de appel. De mens begon met oordelen. Hij kon niet meer met Gods ogen naar de schepping kijken, maar alleen nog met eigen ik-gerichte ogen. Hij wilde beter zijn dan de ander. Er kwam jaloezie. De mens begon zichzelf boven de ander te plaatsen. Ik doe het goed en jij niet. En met het oordelen kwam het geweld. De behoefte om een zondebok aan te wijzen als er iets mis ging. En zo komen we bij Kaïn en Abel. Misschien zijn we God niet kwijt geraakt omdat we zo slecht zijn, maar omdat we niet meer realiseren dat God ons goed gemaakt heeft. Omdat we altijd de neiging hebben naar de ander te kijken met onze oordelende ik-gerichte ogen en niet met Gods ogen?

Kijken met Gods ogen

In één alinea een hele alternatieve denkwijze uitleggen volstaat uiteraard niet. Maar deze uitleg raakt me. Waar ik heen wil is dit. Stel dat we terug konden naar het kijken met de ogen van God. Dat we de ik-gerichte ogen, die altijd de neiging hebben in goed en fout, beter en minder, mooier en slechter te zien, konden vervangen door de ogen van God. Dat we al wat leeft weer konden zien als datgeen waar God inwoning in heeft. Als we plant en dier en mens konden benaderen met de woorden “En God zag dat het goed was”. Hoe anders zouden we dan naar onze medemensen gaan kijken, als we allereerst het goede in hen konden zien? Hoe anders zouden we geloven als we niet meer de noodzaak voelden anderen langs onze moralistische geloofsmeetlat te leggen? Hoe anders zouden we leven als we anderen niet meer zouden benaderen vanuit onze eigen heiligverklaarde overtuigingen, maar allereerst konden benaderen vanuit Gods ogen? En God zag dat het goed was……


En de paardenbloemen....

Overigens ben ik een stuk liever geworden voor de paardenbloemen in mijn tuin. Waar ik ze eerst uitrukte als onkruid, laat ik ze nu groeien op de plaatsen waar ze me uit de weg staan als voer voor onze huisdieren. En God zag dat het goed was. Zelfs de paardenbloemen.



Meer weten over deze andere uitleg van het scheppingsverhaal en een theologie van vrede? Volg Vrede Preken op Facebook.

1 opmerking: