dinsdag 25 april 2017

De eerste Bijbel

Een lang gekoesterde droom is dit jaar in vervulling gegaan. Ik ben een moestuin aan het aanleggen. Voor het raam kiemen zaadjes en staat het vol zaailingen. Ik heb het druk met zaaien, uitplanten, verpotten en schoffelen. Het moet door mijn ziekte allemaal in kleine stapjes. Elke dag een beetje. Maar ik ben trots dat er steeds meer plantjes de moestuin sieren. En omdat ik geen giftige bestrijdingsmiddelen wil gebruiken, is het zoeken naar een ecologisch evenwicht en optimaal gebruik van de grond. Veel afwisselen, rijtjes uitjes en prei tussen de kwetsbare plantjes, perkjes met bloemen er tussen voor de bijen en tegen verschillende soorten schadelijk ongedierten. Het intrigeert me mateloos. Het ontkiemen en groeien van de planten tot het moment dat er gegeten kan worden. En je kunt meer eten dan je denkt. Zo kun je het blad van bieten en radijs ook eten. En waar wij geen zin in hebben, dat eten onze cavia’s en ons konijn wel. Ook veel onkruid is eetbaar. Blaadjes van de paardenbloem, zevenblad en brandnetel bijvoorbeeld. 

Slakken

Soms verstoren de slakken de groei. Maar wat heet verstoren? Ik zat pas naar een slakje te kijken dat over mijn hand kroop. Nauwelijks voelbaar gleed het langs mijn vinger. Waarom zou ik boos worden als dit mooie creatuurtje mijn sla oppeuzelt? Waarom zou ik het vergiftigen? Het hoort toch bij de hele kringloop van de schepping?




De laatste tijd verdiep ik me wat meer in de Franciscaanse spiritualiteit. Ik ben er achter gekomen dat er voor de reformatie -die wij protestanten zo belangrijk vinden- al een hele wereld aan spiritualiteit en wijsheid bestond. Ik lees veel middeleeuwse teksten. Een tijd waar het verlichtingsdenken van de 18e eeuw nog geen rol speelde.

Franciscus van Assisi

Franciscus van Assisi leefde in de  12e eeuw en was de stichter van de kloosterorde van de Franciscanen. Overal waar Franciscus kwam, stichtte hij vrede. Hij leefde in grote verbondenheid met de schepping. De relatie schepper en Schepping heeft het karakter van liefde. In alles schepselen is een “spoor” van de Schepper aanwezig. Alle schepselen zijn broeders en zusters van elkaar, aldus Franciscus van Assisi. En ieder schepsel heeft God als beginsel. De mens neemt als beeld en gelijkenis van God een unieke positie in in de schepping. Hij moet het verantwoordelijk beheren. De mens mag echter geen misbruik maken van die macht. Heel de schepping is een manifestatie van God en van zijn liefde. En eindigt ook in God. 

Heelheid van de schepping, vrede en geweldloosheid gaan hand in hand bij de Franciscanen. Tenslotte zien we in elk mens, een schepsel van God, een broeder of zuster. We zien in elk mens (en dier en plant) een spoor van de Schepper. Hoe zouden we een mede-schepsel anders kunnen benaderen dan met liefde en vrede?

Eerste Bijbel

Franciscanen zien de schepping als oudste en eerste Bijbel. Alles wat Jezus ons leert, kun je ook vanuit de schepping leren. Ik vind dat een mooie gedachte die me ook dichterbij anders-gelovigen brengt. Die mij een stukje nederigheid leert als het om mijn woorden gaat. Als theoloog ben je snel gericht op woorden, preken, uitleggen en je eigen woorden en gedachten weer aanscherpen. Je verzandt snel in discussie over bijbelinterpretatie en hoe jij denkt dat het zijn moet. De laatste tijd probeer ik elke dag tijd te maken om de eerste Bijbel “te lezen”. Of wel in het weiland, ofwel in mijn tuin. Ik zoek de stilte en laat de schepping spreken. En ik ben er van gaan houden. Een theologie zonder woorden. Woorden die kunnen kwetsen. Woorden die vol zijn van onze eigen denkbeelden. Vergroeid met ons ego. Maar als de schepping spreekt, heb ik niets te zeggen. Ik ben er deel van. Onderdeel van de liefde van God. 

Graankorrel

Een van de allermooiste teksten in de Bijbel vind ik de tekst uit Johannes 12: 24. “Waarachtig, ik verzeker u: als een graankorrel niet in de aarde valt en sterft, blijft het één graankorrel, maar wanneer hij sterft draagt hij veel vrucht.” Jezus gebruikt hier de natuur om ons te leren. Eerst moet de graankorrel in de aarde vallen en sterven, alvorens het in het nieuwe seizoen kan ontkiemen en groeien en vrucht dragen. Zo moet elk van ons eerst sterven aan ons ik-gerichte denken, alvorens we kunnen gaan leven, echt leven, en vrucht dragen.


Een paar dagen geleden heb ik twee perkjes met graan ingezaaid, samen met korenbloemen en klaprozen en een bijenmengsel. In de zwarte aarde. Graan mocht niet ontbreken in mijn moestuin. Symbool van het sterven van ons ego. Symbool van nieuw leven, groei en vrucht dragen. De vrucht van de Geest: liefde, vreugde, vrede, geduld, vriendelijkheid, goedheid, geloof, zachtmoedigheid en zelfbeheersing. Het is allemaal te vinden als je de eerste Bijbel leest en koestert. 


Meer informatie over een theologie van vrede? Volg "Vrede preken" op Facebook.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten